Wysokie ryzyko banków na rynkach wschodzących
Upadek Silicon Valley Bank i Signature Bank w Stanach Zjednoczonych Ameryki oraz przejęcie Credit Suisse przez UBS wywołały poważny niepokój wskazujący wynikający z podatności sektora finansowego na rosnące stopy procentowe w warunkach spowolnienia wzrostu. Większość uwagi skupia się na gospodarkach rozwiniętych, mało kto dostrzega implikacje restrykcyjnej polityki pieniężnej dla banków na rynkach wschodzących (i potencjalnym skutkom ubocznym).
Według ekonomistów Allianz Trade banki na rynkach wschodzących są zwykle bardziej podatne na zagrożenia ze względu na ich większą koncentrację na rynkach krajowych i ściślejsze powiązanie z warunkami fiskalnymi (ze względu na duże zaangażowanie rządu w dług publiczny i wpływy polityczne), co zwykle skutkuje wysoce procykliczną dynamiką wzrostu akcji kredytowej.
W ostatnich miesiącach silny wzrost akcji kredytowej na kilku rynkach wschodzących, charakteryzujących się wysokimi nierównowagami wewnętrznymi i zewnętrznymi – w Republice Turcji, Islamskiej Republice Pakistanu i Arabskiej Republice Egiptu – wywołuje alarm. Banki z tych państw mają bliskie powiązania z lokalnymi rządami z powodu represji finansowych. W rezultacie wzrost akcji kredytowej był głównie napędzany politycznie, ponieważ rządy lokalne miały większe zapotrzebowanie na dodatkowe pieniądze.
Rząd prezydenta Recepta Erdogana w Republice Turcji próbuje stymulować wzrost gospodarczy za pomocą niekonwencjonalnych środków pobudzania akcji kredytowej. W konsekwencji, podstawowa stopa procentowa była kilkakrotnie obniżana. W Islamskiej Republice Pakistanu silny wzrost akcji kredytowej był spowodowany większym zadłużeniem państwowym (dług państwowy stanowił około 40 proc. wszystkich aktywów bankowych w czerwcu 2022 r.) oraz dodatkowymi programami wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw. Podobnie w Arabskiej Republice Egiptu znacznie wzrosły kredyty dla państwa lub przedsiębiorstw związanych z państwem. W powyższych krajach banki są szczególnie narażone na ryzyko stopy procentowej i ryzyko związane z państwem. Banki w Republice Turcji, Islamskiej Republice Pakistanu i Arabskiej Republice Egiptu mają, na razie, wystarczające bufory płynnościowe i kapitałowe).
Instytut Biznesu przyznał nagrody „Ambasador” i „Certyfikaty Jakości”
Banki zarówno w Republice Turcji i Arabskiej Republice Egiptu również wykazują stosunkowo niskie wskaźniki kredytów zagrożonych (NPL), chociaż są one zawyżone ze względu na silny wzrost akcji kredytowej, który zawyża mianownik wskaźnika. Środki zaradcze związane z pandemią korona wirusa SARS-COV-2 pozwoliły także utrzymać w ryzach odnotowane utraty wartości. W Islamskiej Republice Pakistanu takie środki nadal obowiązują w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw, natomiast w przypadku Republiki Turcji system został już wycofany. Banki posiadają duże zasoby obligacji rządowych, co naraża je na wysokie ryzyko kontrahenta (z tytułu zaległości płatniczych dłużników państwowych), ale także ryzyko stopy procentowej (ponieważ banki centralne walczą z inflacją).
Rosnące ryzyko walutowe może stać się wyzwaniem dla tureckich banków. W Republice Turcji 57 proc. depozytów jest zdominowanych w walutach obcych. W tym kontekście banki mogą znaleźć się pod coraz większą presją, jeśli lira turecka ulegnie dalszemu pogorszeniu, zwłaszcza że jest mało prawdopodobne, aby rząd turecki był w stanie wspierać nawet banki państwowe. Ponadto istnieje potencjalne, choć mało prawdopodobne za rządów prezydenta Recepta Erdogana, ryzyko wzrostu podstawowych stóp procentowych, co z kolei mogłoby doprowadzić do znacznych odpisów w portfelu papierów wartościowych.
Jubileuszowe Welconomy Forum in Torun „O obrocie rzeczywistości społecznej”
Zarówno w Islamskiej Republice Pakistanu i Arabskiej Republice Egiptu ryzyko związane z długiem państwowym stało się bardziej dotkliwe. Biorąc pod uwagę duże udziały banków krajowych w obligacjach rządowych, niewypłacalność państwa miałaby katastrofalne skutki. Zarówno Islamskiej Republice Pakistanu i Arabskiej Republice Egiptu mają jedne z najwyższych wskaźników długu publicznego (Egipt: 98,4 proc.; Pakistan: 89,6 proc.). Agencje ratingowe obniżyły ostatnio rating państwowy Arabskiej Republiki Egiptu, powołując się na zmniejszone bufory zewnętrzne tego państwa i jego zdolność do absorpcji wstrząsów. W przypadku Islamskiej Republice Pakistanu ostatni rating zewnętrzny to CCC- przyznany przez agencję Fitch, czyli zaledwie o jedno oczko powyżej poziomu niewypłacalności. W przypadku niewypłacalności państwa nawet dalszy wzrost ryzyka związanego ze stopami procentowymi w opinii analityków Allianz Trade mógłby doprowadzić do masowych odpisów w portfelach papierów wartościowych, co oprócz płynności mogłoby również obciążyć kapitalizację banków.
Centrum Informacji, /NIE/ 26.04.2023
SHARE